Mosterd: hoe gezond of ongezond is dat eigenlijk?

Mosterd is zo’n kruidige toevoeging die in heel wat keukens een vaste waarde is. Een likje op een boterham met kaas, een klodder bij een krokante worst of als geheime smaakmaker in een dressing – het lijkt onschuldig, maar hoe gezond is mosterd eigenlijk? En kan je er ook te veel van eten? Tijd om deze pittige specerij eens goed onder de loep te nemen.

Wat zit er eigenlijk in mosterd?

Mosterd wordt gemaakt van mosterdzaad, azijn, water en zout. Soms worden daar nog extra kruiden en specerijen aan toegevoegd, afhankelijk van de soort. Er zijn verschillende soorten mosterdzaad: geel (mild), bruin (pittiger) en zwart (het scherpst). Maar buiten de smaak, wat levert mosterd eigenlijk op voedingsvlak?

Mosterdzaad bevat vezels, eiwitten en mineralen zoals calcium, magnesium en kalium. Daarnaast zitten er ook antioxidanten en zwavelhoudende stoffen in, die mogelijk een positieve invloed hebben op de gezondheid. De pittige smaak komt van de natuurlijke stoffen glucosinolaten, die ook in koolsoorten voorkomen en in verband worden gebracht met bepaalde gezondheidsvoordelen.

Maar, en hier wringt het schoentje voor sommige mensen, mosterd bevat ook zout en azijn, wat minder gunstig kan zijn voor wie op zijn bloeddruk let of last heeft van een gevoelige maag. Vooral kant-en-klare mosterdsoorten kunnen aardig wat natrium bevatten, iets wat snel over het hoofd wordt gezien.

Heeft mosterd gezondheidsvoordelen?

Op papier lijkt mosterd meer te zijn dan alleen een smaakmaker. Er wordt zelfs beweerd dat het een positief effect kan hebben op de spijsvertering, gewrichten en het metabolisme. Maar hoe zit dat nu precies?

• Goed voor de spijsvertering: De scherpe smaak van mosterd stimuleert de speekselproductie en de aanmaak van spijsverteringssappen. Hierdoor kan het de vertering van zware maaltijden wat vlotter laten verlopen. Dat verklaart waarom een schepje mosterd bij vette gerechten zo goed werkt.

• Kan ontstekingen remmen: Mosterdzaad bevat antioxidanten en zwavelverbindingen die in wetenschappelijke studies gelinkt zijn aan een verminderde ontstekingsreactie in het lichaam. Dit is interessant voor mensen met gewrichtsproblemen zoals artritis.

• Kan de stofwisseling stimuleren: Er is enig bewijs dat scherpe voedingsmiddelen, zoals mosterd en chilipeper, de thermogenese (warmteproductie) in het lichaam verhogen. Dit kan er mogelijk voor zorgen dat je een klein beetje meer calorieën verbrandt, al mag je er geen wonderen van verwachten.

• Goed voor de bloedsomloop: De aanwezigheid van magnesium en kalium in mosterdzaad kan een kleine bijdrage leveren aan een gezonde bloeddruk en goede doorbloeding, al hangt dit natuurlijk af van je totale voedingspatroon.

Het probleem is dat deze voordelen meestal gebaseerd zijn op studies naar mosterdzaad in zijn pure vorm, en niet per se op de mosterd die uit de pot komt. Fabrieksmosterd bevat vaak toevoegingen zoals suiker, conserveermiddelen en extra zout, wat de voordelen deels teniet kan doen.

Kan mosterd ook nadelen hebben?

Hoe gezond een voedingsmiddel is, hangt af van hoeveel en hoe vaak je het eet. Mosterd mag dan wel wat voordelen hebben, er zijn ook situaties waarin het minder gunstig is.

• Te veel zout: Sommige commerciële mosterdsoorten bevatten verrassend veel zout. Voor wie een hoge bloeddruk heeft of gevoelig is voor natrium, kan overmatige consumptie een probleem zijn.

• Maagproblemen: De combinatie van azijn en scherpe specerijen kan bij sommige mensen voor maagzuur of irritatie zorgen. Wie al een gevoelige maag heeft, kan hier sneller last van krijgen.

• Allergieën: Mosterd behoort tot de allergenen die in Europa verplicht op voedingsetiketten vermeld moeten worden. Een mosterdallergie is niet heel gebruikelijk, maar het komt voor. Mensen met een kruisallergie voor koolsoorten kunnen hier extra gevoelig voor zijn.

• Niet voor iedereen even geschikt: Wie lijdt aan prikkelbare darmsyndroom (PDS) of gevoelige darmen heeft, kan best opletten met scherpe kruiden en specerijen. Mosterd kan dan eerder een trigger zijn dan een gezondheidsbooster.

Dat gezegd zijnde: een normale hoeveelheid mosterd zal bij de meeste mensen geen problemen opleveren. Het is niet zo dat een likje mosterd je bloeddruk meteen de hoogte injaagt of je maag volledig van streek maakt.

Hoe kies je een gezondere mosterd?

Als je mosterd op een verantwoorde manier wil blijven eten, zijn er een paar zaken waarop je kan letten bij het kiezen van een potje.

• Kijk naar de ingrediëntenlijst: Kies voor een mosterd zonder toegevoegde suikers en met zo weinig mogelijk kunstmatige toevoegingen. Hoe korter de ingrediëntenlijst, hoe beter.

• Ga voor een biologische variant: Biologische mosterd bevat meestal minder chemische toevoegingen en conserveermiddelen.

• Maak je eigen mosterd: Zelf mosterd maken is makkelijker dan je denkt. Je hebt enkel mosterdzaad, azijn, water en een snufje zout nodig. Zo heb je volledige controle over wat erin zit.

• Beperk je porties: Mosterd is bedoeld als smaakmaker, niet als hoofdbestanddeel van je maaltijd. Een theelepel of twee bij een gerecht kan prima, maar eet geen hele pot in één keer (ja, sommige mensen doen dat).

Dus, is mosterd gezond of niet?

Het korte antwoord: in normale hoeveelheden kan mosterd een prima toevoeging zijn aan een evenwichtige voeding. De scherpe smaak en antioxidanten kunnen bepaalde voordelen bieden, maar zoals bij alles geldt: overdaad schaadt.

Het is een smaakmaker met potentie, maar geen wondermiddel. Kies voor een variant met zo min mogelijk toevoegingen, en als je het echt serieus wil nemen, maak je het gewoon zelf. Daarmee vermijd je onnodige suikers en additieven.

En eerlijk? Een goeie, ouderwetse mosterd met een pittige kick kan een simpele boterham of dressing nét dat beetje extra geven. Dus geniet ervan, maar met mate.