De Spirituele Bypass, wat is het en waar moet je voor opletten?

Ik ben zelf een groot voorstander van een spirituele kijk op het leven; ik schreef er in het laatste hoofdstuk van mijn boek “De Beste Jij” ook over. Toch moeten we opletten dat we niet aan ‘spirituele bypassing’ gaan doen. Daarbij gebruiken we horoscopen en andere spirituele praktijken om trauma’s en complexe psychische pijn uit de weg te gaan en slaan we dus het echte werk dat nodig is om te genezen, namelijk psychotherapie, over.

Wat is spirituele bypassing?

Begrijp me niet verkeerd: alles rond het spirituele boeit me enorm. Maar het blijft belangrijk voor ogen te houden wat het doel is van bijvoorbeeld regelmatig je horoscoop te lezen: is het iets dat je voornamelijk voor de fun doet, dat je af en toe kan inspireren en doet nadenken over waar je staat in je leven? Dan is er geen enkel probleem. Minder positief wordt het als je het doet om niet te moeten dealen met trauma’s die je in je leven hebt opgelopen, pijnlijke wonden zoals een scheiding, een break-up, een seksuele aanranding, een ontslag, een afscheid of emotionele verwaarlozing… Dat zijn gebeurtenissen of ervaringen die innerlijk werk vragen, introspectief of met behulp van therapie.

Astrologie en horoscopen kunnen op korte termijn geruststellen of troosten en dat maakt het in deze tijden waarin instant gratificatie zo populair is ook zo aantrekkelijk. John Welwood, een boeddhistische leraar en psychotherapeut, kwam al in de jaren 80 met de term ‘spirituele bypassing’ op de proppen toen hij merkte dat sommige mensen een ongezond patroon ontwikkelden bij hun gebruik van bijvoorbeeld astrologie, tarotkaarten, geboortekaarten of kristallen. En nogmaals, don’t get me wrong, ik gebruik ze allemaal en zeker om duidelijkere intenties te zetten zijn ze top. Zo ben ik er steevast van overtuigd dat het aankopen van een mooie kristal dewelke staat voor het verminderen van angsten bijvoorbeeld een grote bijdrage kan leveren. Je geeft jezelf namelijk een signaal: ik ben klaar met die angsten, ik wil ervan af. Het is een methode om je verhaal een andere wending te geven.

Spirituele bypassing kan zich in een bredere context, los van astrologie of kristallen en palo santo bijvoorbeeld, op verschillende manieren uiten: je kan bijvoorbeeld woede vermijden of er echt een fobie van hebben, je kan te veel het positieve benadrukken en alleen op het ‘goede’ focussen, je kan anderen veroordelen omdat zij wel negatieve emoties voelen, je kan pijnlijke herinneringen en ervaringen gaan verdrukken… Kortom: je gaat echte gevoelens uit de weg en staart je blind op het verhaal dat je ervan gemaakt hebt omdat dat je beter uitkomt…

Astrologie als ondersteuning, niet als genezing

Doe je aan spirituele bypassing met behulp van astrologie, dan kan je bijvoorbeeld een negatieve situatie of gebeurtenis gaan uitleggen aan de hand van een horoscoop, in plaats van aan introspectie te doen en na te denken wat jouw rol was of wat het met jou gedaan heeft. Je gaat het trauma uit de weg door het aan de hand van astrologie te willen verklaren; je verklaart waarom het je is overkomen (je horoscoop, de stand van de sterren), maar leert niet omgaan met het feit dat het met jou gebeurd is en hoe je er in de toekomst mee moet omgaan.

Het probleem ligt dus voor alle duidelijkheid niet in het feit dat je beroep doet op het spirituele; astrologie kan een gezonde meerwaarde vormen in je leven, een extra die je inspireert en je doet nadenken. Maar het vormt geen oplossing voor je problemen.

We doen ook niet altijd bewust aan spirituele bypassing: de meeste astrologie gebeurt tegenwoordig via apps en andere online platforms, wat maakt dat het gemakkelijk is om je eigen interpretatie aan de voorspellingen te geven. Er zit niet altijd een live astroloog rechtover jou die je eraan herinnert aan het feit dat hij alleen maar kijkt naar wat er in de sterren geschreven staat, en dus niet letterlijk voorspelt wat er in jouw leven zal gebeuren of gebeurd is.

Hoe houd je je spirituele gewoontes gezond?

Er zijn een aantal signalen die bij jou een belletje zouden moeten laten rinkelen.

• Je bent erg afhankelijk van horoscopen, tarotkaarten en dergelijke en blijft ze raadplegen tot je er eentje tegenkomt waarin je leest wat je wil lezen.
• Je begrijpt niet waarom je leven maar niet verandert, ook al doe je vaak beroep op verschillende spirituele methodes.
• Als er iets negatiefs gebeurt zal je dat altijd afschuiven op de stand van de maan of sterren of op je horoscoop. Het sterrenstelsel of iets anders, en niet jij, zijn de baas over je leven.

In de bovenstaande gevallen ga je dus al het negatieve uit de weg en vind je dat jij je leven niet in handen hebt, maar dat een hogere macht bepaalt wat er gebeurt. Het gevolg is dat de trauma’s gewoon blijven: je werkt er niet aan. Dat is nochtans exact wat je moet doen: je gaat het best naar binnen kijken, in confrontatie met jezelf en alle emoties, opdat je ermee leert omgaan en je weerbaarder wordt. Je hoeft dat niet alleen te doen: een psychotherapeut kan je daarin enorm goed bijstaan en je de nodige coping skills aanleren. Het resultaat daarvan is dat je je er minder door uit het lood zal laten slaan en je meer controle over je eigen leven krijgt. Zelf ben ik een grote fan van veel lectuur te lezen. Er zijn zoveel zelfhulpboeken en podcasts tegenwoordig die je kunnen helpen in het beter begrijpen van jezelf en deze inzichten kunnen tot gedragsverandering leiden.

Moet je daarom alle astrologie, kristallen of eender welke andere spirituele methodes achterwege laten? Natuurlijk niet. Het kan er voor zorgen dat je sneller geneest. Het kan je waar nodig ondersteunen, inspireren en je helpen bij je introspectie. Het is allemaal een kwestie van het vinden van een goed evenwicht tussen beide. Met andere woorden: schuw het ‘echte werk’ niet, en geniet op een gezonde manier van wat er in de sterren geschreven staat.