Wist je dat azijn al eeuwenlang als een medicijn wordt gebruikt en appelazijn in het bijzonder de laatste jaren immens populair is onder bloggers zoals Renske Kroes omdat het zo gezond zou zijn? Het zou een antioxidante en ontgiftende werking hebben, helpen bij gewichtsverlies, cholesterol verminderen, de bloedsuikerspiegel verlagen en symptomen van diabetes verbeteren.
In werkelijkheid blijkt dat het weinige wetenschappelijk onderzoek over appelazijn bestaat uit ofwel kleine studies naar het effect ervan op korte termijn (niet langer dan drie maanden) ofwel uit onderzoek uitgevoerd op dieren. Wat zijn de mogelijke voordelen en hoe moeten we ze inschatten?
Wat maakt appelazijn gezond?
Appelazijn is gemaakt op basis van gegiste appels: de suikers fermenteren tijdens het gisten en worden zo omgezet tot alcohol. Vervolgens worden er bacteriën aan toegevoegd die de alcohol op zijn beurt fermenteren, wat het omzet tot azijnzuur. Onderzoekers gaan ervan uit dat het dat azijnzuur is dat appelazijn zo gezond maakt. Sommige mensen gaan er dan weer van uit dat het vooral ‘De Moeder’ is die zo gezond is, de onheldere substantie die rondzweeft in organische, ongefilterde appelazijn en strengen van eiwitten, enzymen en goede bacteriën bevat, maar daarover bestaan er geen wetenschappelijke studies.
Appelazijn bevat op zich niet veel vitamines of mineralen, maar wel een kleine hoeveelheid potassium, een heel belangrijk mineraal dat helpt de vloeistofbalans, de zenuwsignalen en spiersamentrekkingen in ons lichaam te reguleren. Appelazijn van goede kwaliteit kan daarnaast ook een aantal aminozuren en antioxidanten bevatten.
De 5 voordelen van (appel)azijn
1. Het zou helpen bij het doden van schadelijke bacteriën
De reden waarom azijn (en dus niet alleen specifiek appelazijn) vroeger zo vaak werd bovengehaald om allerlei ziektes zoals wratten of oorinfecties te bestrijden is om de reinigende en ontsmettende werking: Hippocrates himself, de vader van de moderne geneeskunde, gebruikte het meer dan tweeduizend jaar geleden om wonden schoon te maken. Azijn werkt ook goed om voedsel te bewaren: het houdt bacteriën zoals E.coli tegen om te kunnen groeien. Het is dus een goed natuurlijk bewaarmiddel.
2. Het kan de bloedsuikerspiegel verlagen en diabetes helpen beheren
De meest efficiënte en gezonde manier om het bloedsuikerpeil te regelen blijft voor alle duidelijkheid het vermijden van geraffineerde koolhydraten en suiker. Daarnaast zijn er een aantal kleine onderzoeken gedaan rond het effect van azijn op de bloedsuikerspiegel: één studie stelt vast dat de gevoeligheid voor insuline stijgt met 19 tot 34 procent tijdens het eten van een koolhydraatrijke maaltijd, terwijl een andere kleine studie bij vijf gezonde mensen vaststelde dat de azijn de bloedsuikerspiegel met 31 procent deed dalen nadat ze 50 gram wit brood hadden gegeten. Nog een aantal andere kleine studies bij mensen tonen aan dat de azijn de insulinefunctie kan verbeteren en het de bloedsuikerspiegel na maaltijden kan doen dalen. Er zijn dus mooie aanwijzingen dat azijn (en dus niet specifiek appelazijn) hier een positief effect uitoefent, maar het dat wil nog niet zeggen dat je jouw huidige medicatie zomaar mag laten vallen indien je aan diabetes of prediabetes lijdt.
3. Het zou helpen bij gewichtsverlies
De bekendste studie dateert van 2009 en onderzocht 175 mensen die elke dag geen, één of twee theelepels azijn per dag dronken. Na drie maanden hadden de mensen die de azijn hadden gedronken meer gewichtsverlies (tussen 0,9 tot 1,7 kg) en een lager triglycerideniveau dan de mensen die geen azijn hadden gedronken. 
Een andere kleine studie stelde vast dat het drinken van azijn een voller gevoel stimuleerde na het eten, zij het wel door een gevoel van misselijkheid te creëren (omwille van het zuur, weet je wel). Geen van die studies onderzochten specifiek appelazijn. Nog een andere kleine studie onderzocht 39 mensen die gedurende drie maanden een laagcaloriedieet volgden met appelazijn en een laagcaloriedieet zonder appelazijn. De mensen die het dieet mét appelazijn hadden gevolgd hadden meer gewicht verloren, maar net als de andere studies ging het om een kleine kortetermijnstudie.
Kortom: het is vooral je volledige levensstijl en je eetpatroon die een effect hebben op gewichtsverlies op lange termijn, en niet zozeer het toevoegen of weglaten van één enkel bestanddeel.
4. Het zou de gezondheid van het hart bij dieren verbeteren
Hart- en vaatziekten blijven doodsoorzaak nummer 1 bij de mens. Onderzoek suggereert dat azijn een aantal risicofactoren zou kunnen verminderen door bijvoorbeeld het cholesterol- en triglyceridepeil naar beneden te halen. Het zou ook een positief effect hebben op de bloeddruk. Belangrijk is wel toe te voegen dat het onderzoek alleen bij dieren is uitgevoerd. Of het dus echt een positief effect heeft op mensen moet nog verder onderzocht worden.
5. Het zou helpen bij een gezondere huid
Ook hier opnieuw is meer onderzoek nodig. De huid is lichtjes zurig en topische appelazijn zou de natuurlijke PH-waarde van de huid helpen herstellen, specifiek in het geval van een droge huid of eczeem. Ook bij acne zou de ontsmettende werking van azijn kunnen worden ingezet. Maar zoals gezegd blijft het onderzoek hiernaar heel beperkt: een studie met 22 mensen die eczeem hadden toonde juist het tegendeel aan, namelijk dat appelazijn de huidzuurtegraad niet herstelde en juist irritatie veroorzaakte.
Wat is nu the deal met appelazijn? 3 dingen die je moet weten!
Je leest het al: echt doorslaggevend onderzoek is er nog niet. Wat vaststaat is dat het zeker gezonde bestanddelen bevat en voor het grootste deel niet schadelijk is, maar dat je wel moet opletten bij gebruik. Het veiligst is om appelazijn gewoon te integreren in je voedingspatroon terwijl je kookt: gebruikt het in saladedressings of in bijvoorbeeld zelfgemaakte gezonde mayonaise.
- Drink het nooit puur! Dat is omwille van het zuur zowel voor je maag als voor je tandglazuur echt geen aanrader. Onaangelengde azijn drinken en daarna je mond niet met water spoelen kan op termijn je glazuur van je tanden beschadigen.
- Voor mensen die medicatie nemen om het potassiumpeil te verlagen (zoals middelen die gebruikt worden om een hoge bloeddruk te behandelen) kan het juist een te laag potassiumpeil veroorzaken en dus gevaarlijk zijn. Raadpleeg dus zeker hierover je arts als je twijfelt.
- Azijn kan het suikerpeil in je bloed beïnvloeden. Vooral mensen met diabetes moeten hiermee opletten en niet zomaar zelf aan de slag gaan met een dieet met veel azijn.
Kortom: gebruik je gezond verstand en let dus vooral op een gezonde, evenwichtige levensstijl. Het is tot nu toe nog nooit gebeurd dat we miraculeus kunnen afvallen door één wondermiddel toe te voegen aan ons eetpatroon. Maar wie al een gezonde levensstijl integreert die kan zeker nog wat extra goeds doen door af en toe wat appelazijn toe te voegen. Ik ben zelf een grote fan van gefermenteerde producten toe te voegen aan mijn eetpatroon. Bovendien is appelazijn heel lekker en vormt het de perfecte basis voor een gezond dressing!
