Yoga nidra: wat is het en waar is het goed voor?

Heb je nood aan een diepe relaxatie en wil je beter kunnen slapen? Dan is het misschien wel eens de moeite om yoga nidra uit te proberen! Na een sessie ‘yogaslaap’ voel je je helemaal herboren en gereset!

Wat is yoga nidra?

Ben je een yogaleek, dan lijkt elke vorm van yoga misschien een te zware uitdaging voor jou, maar niets is minder waar. Er zijn heel veel soorten yoga en er is voor elk wat wils. En daar waar ashtanga, bikram en vinyasa fysiek best uitdagend zijn en daardoor misschien wat minder laagdrempelig, zijn er ook stromingen die heel erg toegankelijk zijn, zoals hatha yoga of yoga nidra.

Misschien heb je wel gemerkt dat yoga nidra wat aan een opmars bezig is, en dat is zeker terecht, want je moet er letterlijk niets voor kunnen of doen, terwijl je er wel heel wat voordelen uit haalt. Yoga nidra vindt zijn roots terug in een filosofie uit 700 voor Christus, ‘Sankhya’ genaamd, maar de huidige vorm is rond 1950 ontwikkeld door Swami Satyananda Saraswati.

Hoe ziet een les yoga nidra eruit? Je ligt comfortabel plat op je rug in savasana of lijkhouding met de handpalmen op de grond, en je laat je met de ogen dicht begeleiden door de yogaleerkracht. Verder moet je helemaal niets doen. Doorheen een sessie beland je in een meditatieve staat en balanceer je tussen waken en slapen, vandaar dus ‘yogaslaap’ of yogic sleep.

Het doel van zo’n sessie is je mee te nemen doorheen de pancha maya kosha of de vijf lagen van jezelf. Op die manier vind je lichaam zijn natuurlijke staat van evenwicht: je ademhaling wordt rustig, je wordt je bewust van zaken die je bezighouden en laat ze los, waarna je in een zalige staat van bewustzijn, ontspanning en harmonie belandt. Je hebt vrede met jezelf. Het zaligste is dat je niets hoeft te doen om op dit punt te geraken; je moet alleen maar luisteren naar de stem van de yogaleerkracht.

Een les yoga nidra volgt een aantal vaste stappen:

• Je wordt eerst, na alle externe prikkels doorheen de dag, naar binnen geleid, naar jezelf en brengt je zintuigen tot rust.
• Je haalt een aantal keren adem en doet een bodyscan, waarbij je van lichaamsdeel naar lichaamsdeel gaat.
• Vervolgens bepaal je je ‘sankalpa’, je positieve intentie voor de practice. Dat is iets wat je heel graag wil in je leven, het best iets dat losstaat van je ego (dus nee, niet ‘Ik wil een paar kilootjes minder’ of ‘ik wil dat bikinilijf’ 😉, maar eerder ‘Ik zorg goed voor mezelf’ of ‘Ik luister naar mijn lichaam’.
• Je wordt door verschillende sensaties geleid, zoals kou en hitte, pijn en angst.
• Hierna volgen visualisaties: je visualiseert de beelden die worden verteld en laat zo onverwerkte indrukken uit het verleden los. Je herhaalt nog eens je sankalpa en tot slot kom je langzaam terug in het nu.

De voordelen van yoga nidra worden volop bestudeerd, maar dit zijn er al een aantal!

Vier voordelen van yoga nidra

1. Het vermindert stress

Omdat je in een soort meditatieve staat belandt en je aan de hand van een bodyscan en de focus op je ademhaling je zenuwstelsel tot rust brengt, is yoga nidra een heel erg efficiënte manier om je stresspeil naar beneden te brengen. Het helpt je dieper te slapen, is goed voor je immuunsysteem en maakt je creatiever en alerter. Het werkt ook ondersteunend bij angsten, depressies, burn-outs en hart- en vaatziektes. Het is zelfs een heel efficiënte manier om PTSS of het posttraumatisch stresssyndroom te behandelen en de hoofdchirurg van het Amerikaanse leger of all people zet het zelfs om pijn te managen in de zorg.

2. Iedereen kan het doen

Misschien heb je al eens rechtopzittend mediteren geprobeerd en vind je dat niet echt comfortabel? Bij yoga nidra is er alleen maar comfort, omdat je neerligt op je rug. Nee dus, geen excuses over: ik heb geen sterke spieren, ik ben niet lenig genoeg, want voor deze vorm is dat allemaal niet nodig ;-), wat maakt dat het erg toegankelijk is, ook voor kinderen of oudere mensen.

3. Je kan het gemakkelijk inplannen in je dagelijkse routine

Online vind je heel wat mogelijkheden om een sessie uit te proberen (check YouTube) of je kan natuurlijk ook naar een yogastudio gaan die een les aanbiedt. Je kan een sessie thuis zo lang maken als je wil, en misschien wordt het wel je dagelijkse routine net voor het slapengaan: gewoon in je bed gaan liggen, hoofdtelefoon op en je laat je meedrijven op de stem van een online leerkracht.

Niet dat je dit per se voor het slapengaan moet doen; het kan gerust ook op een ander moment overdag, net als mediteren. Maar gezien we allemaal wel op een bepaald moment moeten gaan slapen en dus neerliggen, kan de avond voor jou wel een goed moment zijn.

4. Het brengt je dichter bij jezelf

Bij yoga nidra hoeft er helemaal niets; het draait om emoties toelaten en loslaten. Het is een komen en gaan van emoties, bewust of onbewust, die je zonder oordelen weer loslaat. Op die manier confronteer je jezelf met dingen waar je mee struggelt, zonder dat je er diep in moet gaan graven of dat je moet gaan oordelen. Je wordt er niet door overweldigd, maar laat ze toe en dan weer los. Zowel fysieke als mentale stress wordt zo vrijgelaten.

Yoga nidra is goed voor iedereen, maar zeker voor mensen die veel last hebben van chronische stress. Merk je dat je bij die eerste sessies in slaap valt? Dan is dat een teken dat je lichaam echt wel meer rust nodig heeft. Probeer misschien een sessie in de ochtend te doen, op een lege maag, zodat de kans minder groot is dat je in slaap valt. Probeer ook tussendoor iets vaker een pauze in te lassen, zodat je meer tot rust en tot jezelf komt. Swami Satyananda Saraswati vat het erg mooi samen: ‘With a still mind you realize your own true nature.’